Metler Edward

Edward Metler – oficer Polskiego Lotnictwa II RP (kpt. pilot obserwator) oraz Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii (Flying Lieutenant / kpt. pilot) – nr służbowy P/76768

Był synem Stefana Metlera i Leokadii Walerii z Chmielewskich. Miał starszego o dwa lata brata Romualda. Uczęszczał wraz z bratem do Szkoły Wojciecha Górskiego w Warszawie, w której w 1926 roku otrzymał świadectwo dojrzałości. Był aktywnym harcerzem w działającej przy szkole 25 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej. W ramach szkolnych kółek zainteresowań pełnił z wyboru funkcję wiceprezesa zarządu Seminarium Historycznego, działającego pod kierunkiem prof. Z. Dentera. Bezpośrednio po maturze wstąpił do lotnictwa.

Absolwent IV promocji (1930) w Szkole Podchorążych Lotnictwa – popularnej „Szkole Orląt” w Dęblinie. Edward Metler widnieje na liście starszeństwa oficerów zawodowych aeronautyki w stopniu podporucznika od 15 sierpnia 1930.

Po promocji oficerskiej został przydzielony do 13 Eskadry Liniowej 1 Pułku Lotniczego, a w 1932 r. został przeszkolony na pilota w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie. Po rozwiązaniu macierzystej eskadry jesienią 1934 r. został przesunięty do 213 Eskadry Bombowej. W dniu 16 maja 1935 pełnił w Katedrze św. Jana w Warszawie zaszczytną służbę honorową Polskiego Lotnictwa (w składzie I zmiany) podczas uroczystości żałobnych Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego.

W okresie 5 lipca 1939 – 31 sierpnia 1939 przebywał w Dęblinie na kursie specjalizacji liniowej na samolotach typu P23 Karaś. W dniu napaści Niemiec na Polskę 1 września 1939 rozpoczął pisanie dziennika1, w którym rejestrował wszystkie ważniejsze wydarzenia oraz własne myśli i odczucia. Tydzień później został ewakuowany z lotniska polowego w Drwalewie k/Grójca do Lwowa. Następnie przez wschodnie tereny kraju i pieszo przez Dniestr dotarł do Rumunii wraz grupą 64 podoficerów 4 eskadry. Stamtąd szlakiem wielu polskich lotników przez Jugosławię, Włochy i Francję dotarł Cherbourga. Stąd, pełniąc funkcję komendanta powierzonego mu transportu grupy podoficerskiej, na statku „Southampton” dopłynął do Wielkiej Brytanii 10 lutego 1940.

Po intensywnym przeszkoleniu, obejmującym m.in. praktykę w pilotażu, loty nocne oraz tzw. zgranie załóg bombowych i szkolenie bojowe, otrzymał skierowanie do 300 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Mazowieckiej”, utworzonego 1 lipca 1940. Była to pierwsza, samodzielna, polska jednostka lotnicza utworzona na Wyspach Brytyjskich. W czasie służby w dywizjonie na stanowisku pilota wykonał na samolocie Wickers Wellington 36 lotów bojowych na cele operacyjne w Niemczech m.in. Hamburg, Kolonię, Essen, Bremę, Kilonię, Mannheim, Dusseldorf, Lubekę.

Uczestniczył 30 maja 1942 w wielkim nalocie na Kolonię, zwanym „millenium raid”, w którym wzięło udział ponad tysiąc samolotów. Wśród 1046 maszyn było 599 wellingtonów, w tym aż 101 maszyn z polskich dywizjonów bombowych.

Kpt. Metler po ukończeniu tury operacyjnej (ponad 200 godzin lotów bojowych) w 300 Dywizjonie Bombowym „Ziemi Mazowieckiej” został przydzielony na nieoperacyjne latanie do Szkoły Strzelców Powietrznych (No 2 Air Gunners School) w Dalcross, w pobliżu Inverness, w Szkocji. 12 kwietnia 1943 r. podczas lotu szkolnego wraz z uczniem – strzelcem Davidem Jonesem samolot Miles Martinet Mk I (Nr HP 414) z niewiadomych przyczyn wpadł w korkociąg, rozbił się o ziemię w okolicy Dalcross i doszczętnie spłonął. Obaj zginęli. Kpt. pilot Edward Metler pochowany jest na cmentarzu Tomnahurich w Inverness w Szkocji w kwaterze RAF.

Swoje przeżycia wojenne opisywał w dzienniku, który rozpoczął 1 września 1939, w dniu napaści Niemiec na Polskę. Wiele miejsca poświecił sentymentalnym wspomnieniom oraz uczuciu kierowanemu do przebywającej w okupowanej Polsce narzeczonej Marii Dąbrowskiej. Jej dalsze losy nie są znane. Nie wiadomo też czy poznała treść tego pamiętnika, który troskliwie przechowywała wraz z nielicznymi pamiątkami przekazanymi po wojnie z Anglii, matka autora. Z inicjatywy rodzinnej dziennik ten został wydany drukiem w 2006 roku.

W uznaniu wybitnych czynów wojennych Naczelny Wódz gen. broni Władysław Sikorski zaliczył kapitana pilota Edwarda Metlera w poczet kawalerów orderu wojennego Virtuti Militari w formie Krzyża Srebrnego. Ponadto został odznaczony za akcje bojowe czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Pośmiertnie dwukrotnie odznaczony Medalem Lotniczym (ustanowiony dekretem Prezydenta RP na Uchodźstwie w Londynie w dniu 3 lipca 1945 roku, nadawany wyłącznie żołnierzom Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie za czyny dokonane w II wojnie światowej).