Turkiewicz Jan

Ojciec Jana Turkiewicza, Jan Henryk był inżynierem leśnikiem, zarządcą dóbr Liceum Krzemienieckiego. Matka Maria Jadwiga z Choroszczków pochodziła z Warszawy, studiowała historię sztuki.  W 1936 r. urodził się brat Jana Turkiewicza, któremu nadano imiona Henryk Maria. 

W 1939 Krzemieniec zajęli Ukraińcy, ojciec Jana został zmuszony do ciężkiej pracy przy wyrębie lasu, co spowodowało jego śmierć z wyczerpania. Wkrótce potem zmarła matka.  Janek i jego młodszy brat oddani zostali do ukraińskiego sierocińca (ochranki). W 1941 r. po zajęciu Podola przez Niemców i, w wyniku skomplikowanych zabiegów rodziny matki, udało się sprowadzić dzieci do Warszawy.

W czasie powstania warszawskiego Henryk zginął w zbombardowanym kościele wraz z babcią i dziadkiem. Janek po kapitulacji powstania, ewakuowany z Warszawy trafił do Kielc, do starszej siostry ciotecznej. Traumatyczne przeżycia odbiły się na zdrowiu Janka, zachorował na gruźlicę, której nawrotu komplikowały mu życie.

Po wojnie uczęszczał do szkoły Wojciecha Górskiego przy ulicy Smolnej 30, wcześniej odbudowanej przez Fundację Anieli i Wojciecha Górskich. W 1948 r. szkoła została przekształcona w państwową Szkołę Powszechną i Liceum Ogólnokształcące. W 1952 r. otrzymał świadectwo dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Po czte­rech latach studiów zdobył już tytuł magistra i podjął pracę w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku. W 1963 r. uzyskał stopień doktora nauk matematyczno-fizycznych a w 1969 r.- tytuł doktora habilito­wanego. Kolejne stopnie naukowe – profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego – uzyskał w 1975 r. i 1987 r. W latach 1983 – 1987 pełnił funkcje dyrektora IBJ.

W 1975 r. Został ekspertem Międzynarodowej Agencji Atomowej w Wiedniu co zaowocowało po­bytem w Mongolii i Tunezji. Odbył dwa dłuższe staż naukowe, jeden w w latach 1957-58 w Cen­trum Badań Jądrowych (CEN) w Saclay (Francja) i drugi w latach 1969-70 w Zjednoczonym Insty­tucie Energii Atomowej w Dubnej (ZSRR).

W 1978 r. otrzymał nagrodę indywidualną I stopnia Państwowej Rady ds. Atomistyki. Trzykrotnie prace prowadzone z jego udziałem były wyróżniane zespołową nagrodą Państwowej Rady ds. Po­kojowego Wykorzystania Energii Jądrowej.

Specjalizował się w baniach oddziaływań szybkich neutronów, opublikował ponad 130 prac nauko­wych, wiele z nich było szeroko cytowanych w fachowej literaturze. Poświęcał się też pracy dydak­tycznej, był promotorem 11 prac doktorskich, prowadził naukowe seminaria dla studentów star­szych lat Fizyki i studiów doktoranckich

Dwukrotnie żonaty pozostawił dwóch synów i czterech wnuków. Pozanaukowe zainteresowania Jana Turkiewicza obejmowały grę w szachy, grzybobranie, wędkarstwo i górskie wędrówki po Ta­trach. Szkolni koledzy zapamiętali go jako świetnego bramkarza piłkarskiego i skutecznego gracza w cymbergaja.

Od przejścia na emeryturę w 1997 r. brał czynny udział w działalności Towarzystwa byłych Wy­chowańców Szkoły Wojciecha Górskiego.

W.B.