Czubalski Krzysztof

Prof. Krzysztof Leon Czubalski urodził się 11 kwietnia 1934 roku w rodzinie o długoletnich tradycjach lekarskich. Podobnie jak jego ojciec Stefan Czubalski (1)  który był absolwentem szkoły Górskiego (matura  w 1915)  po wojnie uczęszczał do tej szkoły w latach 40.  

W 1950 roku ojciec wraz z żoną i dziećmi, nie mogąc pogodzić się ze stalinowską rzeczywistością lat powojennych, podejmuje próbę nielegalnej emigracji do Szwecji. Niestety, „zaufany” współpracownik, wspaniałomyślnie organizujący „przerzut”, za cenę biżuterii i pamiątek rodzinnych okazuje się jednocześnie tajnym agentem Urzędu Bezpieczeństwa. A cała akcja jest jeszcze jedną farsą dyktatury stalinowskiej: Na przebranych w drelichy robotników portowych, zdążających do „statku ku wolności”, uciekinierów czekają agenci gdańskiej bezpieki.

Za swoją próbę nielegalnego wyjazdu cała rodzina zostaje aresztowana. Szesnastoletni wówczas Krzysztof przebywa w więzieniu pod zarzutem nielegalnej próby wyjazdu do imperialistycznej Szwecji. Jednak dzięki licznym przyjaciołom zarzut zostaje zmieniony na „włóczęgostwo”, a ze względu na młody wiek Krzysztof, zwolniony jest po półtorarocznym pobycie w gdańskim więzieniu. Rodzice i siostra pozostają jednak w areszcie do 1953 roku. Następnie przez wiele lat, okresowo cała rodzina nachodzona jest przez milicję sprawdzającą czy niedoszli emigranci „nie włóczą się”.

Szkołę średnią ukończył w stolicy w 1953 roku i następnie wychowany w tradycjach lekarskich przystąpił do egzaminu na studia na Wydziale lekarskim Warszawskiej Akademii Medycznej. Po zdanym egzaminie, jako przyszły student krótko cieszył się z przyjęcia na wymarzony kierunek studiów. Ze względu na „reakcyjną” przeszłość oceny egzaminu zostały zmienione i jako niedoszły student z trudem uniknął skierowania do pracy w kopalni na rzecz Ludowej Socjalistycznej Ojczyzny. Nie zrażony szykanami ówczesnej władzy Krzysztof Czubalski podjął pracę jako laborant medyczny w Instytucie Gruźlicy, a następnie w szpitalu przy ulicy Barskiej. Kolejnym krokiem było rozpoczęcie studiów Weterynarii na których ukończył pierwszy rok.

Zmiany polityczne i nadchodząca „odwilż” w 1955 roku umożliwiła przeniesienie na wydział Lekarski Warszawskiej Akademii Medycznej. Dyplom lekarza uzyskał 7 stycznia 1963 roku.

Już w czasie studiów interesował się, wpływem „ducha” na dolegliwości cielesne. W związku z zainteresowaniami, bezpośrednio po ukończeniu studiów rozpoczął specjalizację w kierunku psychiatrii pod kierunkiem doc. B. Ałapina na oddziale psychiatrycznym Szpitala Wolskiego w Warszawie. Specjalizację pierwszego stopnia uzyskał w 1967 roku. Następnie w latach 1965-1969 pracował w Sanatorium dla Nerwowo i Psychicznie Chorych mieszczącym się w Warszawie przy ulicy Dolnej. W okresie tym otrzymywał jednocześnie stypendium doktoranckie Polskiej Akademii Nauk.

Prowadząc badania naukowe przez cały okres swojej działalności Krzysztof Czubalski dążył do rozpropagowania medycyny psychosomatycznej. Pierwszym krokiem w tym kierunku była rozprawa doktorancka, obroniona przed Radą Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Łodzi w roku 1968. Przedmiotem rozprawy była „Rola czynników psychogennych w pokrzywce przewlekłej oraz próba zastosowania psychoterapii i psychofarmakoterapii w tej chorobie”. Praca naukowa nie przesłoniła potrzeby niesienia pomocy potrzebującym, dlatego też obok pracy poznawczej Krzysztof Czubalski pozostał przede wszystkim lekarzem-praktykiem. W 1970 roku uzyskał drugi stopień specjalizacji w zakresie psychiatrii. Uzyskanie samodzielności zawodowej zaowocowało już w następnym roku, stworzeniem i zorganizowaniem unikalnej w skali kraju Poradni Psychosomatycznej na terenie Centralnego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Warszawie. Jej stworzenie mimo wielu przeciwności poprzedzone było utworzeniem na terenie Płońska poradnictwa psychiatrycznego funkcjonującego do dnia dzisiejszego. Obie inicjatywy stanowiły „milowy krok” w rozwoju polskiej psychosomatyki, której Krzysztof Czubalski poświęcił resztę kariery zawodowej.

Obok pracy naukowej i klinicznej, drugą pasją młodego psychiatry była działalność dydaktyczna. Rozpoczął ją bezpośrednio po otrzymaniu dyplomu lekarza. Początkowo były to prowadzone w latach 1964-1966 wykłady z psychopatologii dla pielęgniarek. W późniejszym okresie, już jako adiunkt zakładu Psychologii Klinicznej Warszawskiej Akademii Medycznej prowadził obok nauczania studentów wydziału lekarskiego, kursy doszkalające z zakresu psychopatologii dla ordynatorów oddziałów i kierowników przychodni. Głównym calem jaki stawiał sobie jako nauczyciel było ukazanie pacjenta jako całego człowieka, a nie tylko jednostkę chorobową czy też kolejny przypadek. W 1973 roku będąc członkiem komisji powołanej z ramienia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej opracowywał program nauczania psychologii lekarskiej dla studentów polskich akademii medycznych. W późniejszym okresie współuczestniczył w opracowywaniu i modyfikacji programu nauczania psychologii medycznej i medycyny psychosomatycznej na wydziałach lekarskich Akademii Medycznej w Warszawie. Znalazło to swój wyraz w wydanych skryptach dla studentów. Będąc przede wszystkim lekarzem, nauczycielem i badaczem, nie szczędził swojej pomocy, jako konsultant psychiatra, a także biegły sądowy. Uczestniczył w kilkudziesięciu konferencjach i sympozjach krajowych i zagranicznych. W wielu przypadkach był ich współorganizatorem.

Krzysztof Czubalski swoją działalność naukową i dydaktyczną związał z Akademią Medyczną w Warszawie. Od 1969 roku pracował w Zakładzie Psychologii Klinicznej, przechodząc wszystkie „szczeble” rozwoju kariery zawodowej, począwszy od stanowiska asystenta, adiunkta i docenta. W 1993 roku powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego został Kierownikiem Zakładu. Funkcję tą pełnił do końca.

Poświęcając się pracy zawodowej nie zapominał o rodzinie, będąc troskliwym mężem i wyrozumiałym ojcem. Czas wolny starał się spędzać w gronie rodziny. Będąc zapalonym działkowiczem, wiele czasu spędzał na łonie natury. Poza tymi lubił piesze wędrówki. Zimą 1999 roku jadąc na zasłużony odpoczynek, mając wiele planów związanych z przyszłością nie przypuszczał, że widok ośnieżonych Tatr będzie ostatnim jaki przyjdzie mu oglądać. Nagła i niespodziewana śmierć, przekreśliła wszystkie plany. Zmarł w Zębie pod Zakopanem 25 lutego 1999 roku, pozostawiając w dorobku 83 publikacje naukowe w piśmiennictwie polskim i zagranicznym. Ponadto ogłosił 18 prac popularyzujących wiedzę medyczną. Poza tym był autorem lub współautorem wielu rozdziałów w podręcznikach i skryptach. W 1982 roku Rada Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Łodzi nadała mu stopień naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych za rozprawę pod tytułem „Sytuacje trudne oraz wywołane przez nie zaburzenia emocjonalne i reakcje psychopatologiczne w patogenezie niektórych chorób alergicznych”. Będąc uznanym specjalistą w zakresie psychosomatyki wielokrotnie recenzował rozprawy doktorskie, a w 1986 roku uczestniczył w pracy komisji do spraw psychiatrii i psychologii lekarskiej Rady Naukowej PZWL. Za wkład i osiągnięcia w pracy naukowo-dydaktycznej ośmiokrotnie otrzymał nagrodę rektorską.

Na podstawie  auto-życiorysu swego ojca – syn Andrzej Czubalski

————————————————–

            (1) Stefan Czubalski jest wspominany w Okruchu: „Jeden gmach dwie szkoły”