Menu
Elżbieta Wichrzycka (po mężu: Kaczyńska), ur. 8 września 1934 r. w Warszawie, w 1945 r. zaczęła chodzić do szkoły fundacji Górskich, umieszczonej po wojnie w budynku mieszkalnym przy ul. Nowogrodzkiej, na rogu ulicy Emilii Plater, potem przeniesionej na ul. Smolną. Została przyjęta do 6-ej klasy (w czasie okupacji nie chodziła do żadnej szkoły). Przed wojną szkoła była gimnazjum męskim, ale w 1945 r., ze względu na brak szkół, zaczęto przyjmować także dziewczęta. Miało to być tymczasowe i po roku Dyrekcja zwróciła się do rodziców uczennic, żeby przepisali je do innych szkół. Sporo osób posłuchało, dlatego pozostało niewiele dziewcząt w jednej z dwóch równoległych klas (jedna klasa była wyłącznie męska). Było to zaniedbanie, ale okazało się korzystne, bo zaraz potem upaństwowiono szkołę i stała się koedukacyjna. Tak więc tylko w klasach, przystępujących do matury w 1951 r., dziewczęta stanowiły mniejszość.
Po maturze Elżbieta zaczęła pracować na etacie w Instytucie Budownictwa Mieszkaniowego (nazwanego potem Instytutem Gospodarki Mieszkaniowej) i przystąpiła do egzaminów wstępnych na kierunek „Historia” na Uniwersytecie Warszawskim. Po pół roku studiów przerwała pracę w IBM i próbowała zarabiać na życie wykonując rozmaite prace. W 1955 r. otrzymała dyplom magistra historii; specjalizowała się w historii gospodarczej. W tym roku wyszła za mąż za archeologa Mariana Kaczyńskiego, a w połowie 1956 r. urodził się syn – Tomasz, który skończył matematykę i obecnie (2024 r.) jest profesorem na jednym z uniwersytetów kanadyjskich.
We wrześniu 1955 r. zaczęła pracę jako asystent na Wydziale Ekonomii UW, ponieważ tam przeniesiono Katedrę Historii Gospodarczej. Kierował nią prof. Witold Kula, który był promotorem pracy doktorskiej Elżbiety Kaczyńskiej, obronionej w 1962 r. W związku z tym otrzymała dyplom doktora nauk ekonomicznych, zaś na skutek zmian organizacyjnych – w 1973 r. stopień doktora habilitowanego w zakresie Nauk Społecznych. W 1982 r. otrzymała profesurę, tzw. belwederską.
Od 1955 r. do 2005 r. pracowała w Uniwersytecie Warszawskim (z ośmioletnią przerwą w latach 1978 – 1986), początkowo na Wydziale Ekonomicznym. W 1996 r. była oddelegowana do pracy na Filii UW w Białymstoku. W 1978 r. odeszła do Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, gdzie pracowała do 1993 r. Pod koniec lat 80-tych miała dodatkowo częściowy etat w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego. Po przekształceniu samodzielnego instytutu (IPSiR) w wydział (Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji) odeszła z IH PAN na pełny etat w tym Wydziale. Pracowała tam aż do emerytury (w 2004 r., faktycznie do 2005 r.), zaś w latach 2005 – 2017 była profesorem w Wyższej Szkole Informatyki i Ekonomii w Olsztynie.
Wykłady i badania prowadziła z dziejów gospodarczych i społecznych (od schyłku XVIII do początków XX wieku), zajmowała się historią przestępczości i systemów karnych w Polsce i w Rosji, w tym historią zesłań i katorgi na Syberii. Opublikowała 154 książek z zakresu historii gospodarczo-społecznej, historii przestępczości i systemu karnego (w tym niemieckie wydanie książki o Syberii – Das größte Gefängnis der Welt. Sibirien als Strafkolonie zur Zarenzeit, Frankfurt – New York: Campus Vlg, 1994), z historii ruchów społecznych i tajnej policji oraz z zakresu socjologii historycznej (m. in. o historii kultury odżywiania i obecnej „globalizacji”). Jako ostatnia ukazała się ksiażka „Niechciane, porzucone, naznaczone” o stosunku do dzieci i prokreacji w społeczeństwach modernizujących się. Do dorobku należy też 9 prac edytorskich, w tym edycja „Postulatów” 1970/1971 i 1980 (składanych przez robotników polskim władzom), około 60 rozpraw i artykułów, recenzje publikowane i wewnętrzne (doktoratów, prac habilitacyjnych i dorobku profesorskiego).
Zawodowo (co najmniej na jednym pełnym etacie) Elżbieta Kaczyńska pracowała przez ponad 62 lata. Pracę zawodową zakończyła ostatecznie w 2017 r., w wieku 83 lat. Obecnie (2024 r.) mieszka w Kanadzie, w prowincji Quebec, w mieście Sherbrooke (140 km. od Montrealu).
Bibliografia: